ပြင်သစ်ဘာသာစကားကို မြန်မာကျောင်းသားတွေ စတင်သင်ကြားကြတဲ့အခါ ဖြစ်လေ့ဖြစ်ထရှိတဲ့ အရာထဲကတစ်ခုကတော့ ပြင်သစ်ဘာသာရှိ နာမ်များကို သက်ရှိသက်မဲ့ရော ဒြပ်ရှိဒြပ်မဲ့ပါ အထီးနာမ်၊ အမနာမ် (Masculine & Feminine) အဖြစ် လိင်သတ်မှတ်ထားခြင်းအပေါ် နားလည်ရခက်ခဲတဲ့ အရာတစ်ခု၊ ခွဲခြားရခက်တဲ့ အရာတစ်ခု ဆိုပြီး စိတ်ပျက်အားလျော့တတ်ကြတာပါပဲ။ တကယ်တော့ သဒ္ဒါလိင်ခွဲခြားခြင်း (Grammatical Genders) ဟာ ပြင်သစ်ဘာသာစကား တစ်ခုတည်းမှာ ထူးထူးခြားခြား တွေ့နေရတာ မဟုတ်ပါဘူး။ ကမ္ဘာပေါ်ရှိ ဘာသာစကားများအားလုံးရဲ့ ထက်ဝက်လောက် နီးနီးမှာ သဒ္ဒါလိင် ခွဲခြားမှု ရှိပါတယ်။ အဲဒီဘာသာစကားတွေရဲ့ ထက်ဝက်လောက်နီးနီးမှာလည်း အထီး၊ အမ (၂)မျိုးထက် ပိုတဲ့ သဒ္ဒါလိင်ခွဲခြားမှု ရှိပါတယ်။ အင်ဒိုဥရောပမျိုးနွယ်ဝင် ဘာသာစကားအတော်များများ (ခေတ်သစ် အင်္ဂလိပ်ဘာသာစကား မပါ၊ ရှေးအင်္ဂလိပ် ဘာသာစကားတွင် သဒ္ဒါလိင်ရှိပါတယ်)၊ အရှေ့အလယ်ပိုင်း ဒေသနဲ့ အာဖရိကဒေသရှိ ဘာသာစကားအတော်များများမှာ သဒ္ဒါလိင်ရှိပါတယ်။ ဘာသာဗေဒရှုထောင့်က ကြည့်မယ်ဆိုရင် ဘာသာစကားတိုင်းရဲ့ နာမ်များဟာ အချင်းချင်း အမျိုးအစားခွဲခြားပြီး တူရာစုလိုတဲ့ သဘောသဘာဝ ရှိပါတယ်။ နာမ်တွေနဲ့ အများဆုံး ဆက်နွယ်ပတ်သက်ရတဲ့ နာမဝိသေနနဲ့ ကြိယာတို့ကိုလည်း နာမ်ရဲ့ အမျိုးအစားအလိုက် ရုပ်ပြောင်းစေလိုတဲ့ သဘောလည်း ရှိပါတယ်။ သဒ္ဒါလိင်မရှိတဲ့ အာရှနဲ့ ပစိဖိတ်ဒေသတွေက ဘာသာစကားတွေမှာ (Classifier) ဆိုတဲ့ နာမ်အမျိုးခွဲ စနစ်ရှိတတ်ပါတယ်။ ဥပမာ ဗမာစကားမှာဆိုရင် "ကောင်၊ ခု၊ ယောက်၊ ချပ်၊ လုံး" စတဲ့ မျိုးခွဲစကားလုံးတွေနဲ့ တွဲသုံးတဲ့ သက်ဆိုင်ရာ နာမ်တွေရှိပါတယ်။ တိရိစ္ဆာန်အတွက် "ကောင်" ကို သုံးရင် လူအတွက် "ယောက်"ကို သုံးရမှာ ဖြစ်ပြီး ဘောလုံး၊ ဂေါ်လီလုံး၊ အသီး စတဲ့ လုံးဝန်းတဲ့ ပစ္စည်းတွေအတွက် "လုံး"ကို သုံးရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ အဆိုပါ နာမ်မျိုးခွဲစနစ်ဟာ အာရှစကားသင်ယူတဲ့ ဥရောပသားတွေအတွက် အလွန်နားလည်ရ ခက်သလို သင်ယူရတာလည်း ခက်ပါတယ်။
ဆိုလိုချင်တာကတော့ ပြင်သစ်ဘာသာစကား သင်ယူတဲ့ မြန်မာကျောင်းသားတွေ အနေနဲ့ သဒ္ဒါလိင်ခွဲခြားမှုအပေါ် ဘာမှစိတ်ပျက်အားလျော့မနေဘဲ သတ်မှတ်ထားတဲ့ သဒ္ဒါစည်းမျဉ်းတစ်ချို့ကို လေ့လာသင်ယူလိုက်ရုံနဲ့ ပြင်သစ်စကားဟာ လွယ်ကူတယ်ဆိုတာ နားလည်သိမြင်လာမှာ ဖြစ်တယ် ဆိုတာပါပဲ။ ပြင်သစ်နာမ်တွေကို ယေဘုယျအားဖြင့် စာလုံးရဲ့ အဆုံးသတ်ပိုင်းအပေါ် အဓိကထားပြီး အထီးနာမ်နဲ့ အမနာမ်တွေအဖြစ် ပိုင်းခြားသွားပါတယ်။ ချွင်းချက်တွေလည်း အများကြီး ရှိပါတယ်။ နာမ်တွေရဲ့ စာလုံးပေါင်းကို ကြည့်ပြီး အလွယ်ခွဲခြားလို့ရတဲ့ စည်းမျဉ်းတွေ ရှိပါတယ်။ ဥပမာ "-esse "နဲ့ အဆုံးသတ်တဲ့နာမ်၊ "-euse "နဲ့ အဆုံးသတ်တဲ့နာမ်၊ "-onne"နဲ့ အဆုံးသတ်တဲ့နာမ် စတာတွေဟာ အမနာမ်များ ဖြစ်လေ့ရှိပြီး "-ien" နဲ့ အဆုံးသတ်တဲ့နာမ်၊ " -al" နဲ့ အဆုံးသတ်တဲ့နာမ်၊ တခြားဘာသာစကားက မွေးစားထားတဲ့ နာမ်တစ်ချို့ စတာ တွေဟာ အထီးနာမ်တွေ ဖြစ်လေ့ရှိပါတယ်။ အထီးနာမ်၊ အမနာမ်ခွဲခြားပုံရဲ့ စည်းမျဉ်းတွေကို ဒီအောက်က link မှာ လေ့လာနိုင်ပါတယ်။
ပြင်သစ်သဒ္ဒါလိင်ဟာ လွယ်ပါတယ်။ အချိန်တစ်နှစ်ခန့် လေ့ကျင့်လိုက်တာနဲ့ နာမ်တွေရဲ့ အထီး၊ အမ ခွဲခြားမှုကို မိခင်ပြင်သစ်ဘာသာစကား ပြောသူတွေလို ကျက်မှတ်စရာမလိုဘဲ အလိုအလျောက် ပြောနိုင်၊ ရေးနိုင်ပါလိမ့်မယ်။ အဓိက လေ့ကျင့်နည်းကတော့ ပြင်သစ်လိုရေးထားတဲ့ အခြေခံအဆင့် အလွယ်ဖတ် စာပိုဒ်၊ ပုံပြင်၊ သီချင်းစတာတွေကို နှုတ်ကထွက်ဆို ဖတ်ရှုခြင်း၊ သီဆိုခြင်း မကြာခဏ ပြုလုပ်ပေးရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဘာသာစကားအသစ်တစ်ခု သင်ယူရာမှာ အဓိက အကျဆုံးက အဆက်မပြတ် လေ့ကျင့်မှုပါပဲ။
ကိုးကား - https://wals.info/chapter/30
Comments
Post a Comment