Skip to main content

 Francophonie အကြောင်း မပြောခင် francophone ကိုအရင် အဓိပ္ပါယ် ဖွင့်ဆိုချင်ပါတယ်။  ဆိုတာ ပြင်သစ်စကားပြောသူကို ဆိုလိုပါတယ်။ Francophonie ကတော့ ပြင်သစ်စကားပြောသော လူပုဂ္ဂိုလ် အစုအဖွဲ့ (သို့) ပြင်သစ်စကားပြောသော နိုင်ငံများ အစုအဖွဲ့ကို ဆိုလိုတာ ဖြစ်ပါတယ်။ Francophonie ကိုကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ပြင်သစ်စကားပြော နိုင်ငံများ အဖွဲ့အစည်း (Organisation Internationale de la Francophonie, OIF) ကို အတိုကောက် ခေါ်ဝေါ်တဲ့ စကားလုံးအဖြစ်လည်း သုံးပါတယ်။ 

 OIF နဲ့ မိတ်ဆက်ပေးရတဲ့ အကြောင်းကတော့ ပြင်သစ်ဘာသာစကားပြောသော နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်း တစ်ခုအကြောင်းကို ပြင်သစ်စကားပြော သင်ကြားသူတိုင်း သိရှိထားသင့်တယ်လို့ ယူဆလို့ပါ။ OIF ကို ၁၉၇၀ မတ်လ ၂၀ မှာ အာဖရိကတိုက်ရှိ နီဂါနိုင်ငံမှာ ယဉ်ကျေးမှုနှင့် နည်းပညာရပ်ဆိုင်ရာ အေဂျင်စီ (Agence de coopération culturelle et Technique, ACCT) အဖြစ် စတင် ဖွဲ့စည်းခဲ့တာပါ။ ယခုအချိန်မှာ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုအဖြစ် ကြီးထွားလာခဲ့ပြီး အမြဲတမ်းအဖွဲ့ ဝင်အဖြစ် ၅၄ နိုင်ငံ/ဒေသ (အရှေ့တောင်အာရှမှ လာအို၊ ကမ္ဘောဒီးယားနှင့် ဗီယက်နမ်နိုင်ငံတို့ ပါဝင်သည်) ၊ လေ့လာရေး အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် ၂၇ နိုင်ငံ/ဒေသ နှင့် တွဲဖက်အဖွဲ့ဝင် ၇နိုင်ငံ/ဒေသ တို့ဖြင့် လှုပ်ရှား လည်ပတ်နေပြီဖြစ်ပါတယ်။ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံ အတော်များများဟာ ပြင်သစ်စကားပြောသော ဥရောပနိုင်ငံများနှင့် အာဖရိကတိုက်ရှိ နိုင်ငံများ ဖြစ်ကြပါတယ်။ အဖွဲ့ အစည်းအတွက် ငွေကြေးဆိုင်ရာ အကူအညီကို ပြင်သစ်နှင့် ကနေဒါနိုင်ငံတို့မှ အဓိက ထောက်ကူထားပြီး ရုံးချုပ်ကတော့ ပါရီမှာ ရှိပါတယ်။ 

OIF ရဲ့ အဓိက ရည်ရွယ်ချက်ကတော့ ပြင်သစ်စကားပြော နိုင်ငံအချင်းချင်းကြား ဘာသာစကား၊ ယဉ်ကျေးမှုနှင့် သုတေသန ဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များ၊ ငြိမ်းချမ်းရေး၊ ဒီမိုကရေစီနှင့် လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များ၊ ပညာရေးဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များနှင့် စဉ်ဆက်မပြတ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များ ဆောင်ရွက်ရန် ဖြစ်ပါတယ်။ ၏ သုတေသန အချက်အလက်များအရ ကမ္ဘာပေါ်တွင် ပြင်သစ်စကားပြောသူ အရေအတွက် သန်း ၃၀၀ ဝန်းကျင်၊ ပြင်သစ်စကားပြော သင်ကြားနေသူ သန်း ၁၃၀ ဝန်းကျင်၊ ကမ္ဘာပေါ်ရှိ ပြင်သစ်စကားပြောသူ စုစုပေါင်း၏ ၅၉ရာခိုင်နှုန်းမှာ  အာဖရိကတိုက်တွင် နေထိုင်သူများ ဖြစ်ကြောင်း၊  ပြင်သစ်စကားသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် ပဥ္စမ‌ မ‌ြောက် အသုံးပြုသူ အများဆုံး ဘာသာစကားဖြစ်ကြောင်းနှင့် အင်တာနက်ပေါ်တွင် စတုတ္ထမြောက် အသုံးအများဆုံး ဘာသာစကား ဖြစ်ကြောင်းတို့ကို သိရပါတယ်။ 

နှစ်စဉ်မတ်လ ၂၀ ရက်နေ့ကိုလည်း နိုင်ငံတကာ ပြင်သစ်စကားပြောသူများနေ့ အဖြစ် နိုင်ငံအရပ်ရပ်တွင် နှစ်စဉ်ကျင်းပလျက် ရှိပါတယ်။ 

ကိုးကား - https://www.francophonie.org/




Comments

Popular posts from this blog

 France/French ကို ဘာလို့ မြန်မာတွေက ပြင်သစ်လို့ ခေါ်တာလဲ တစ်ချို့ဖော်ပြချက်တွေအရ ပြင်သစ်တို့ကိုယ်တိုင် ခေါ်ဝေါ်တဲ့ (Français မြန်မာအသံ အနေနဲ့ ဖရန်စစ်)ကို မြန်မာတို့နားနဲ့ ကိုက်အောင် အသံဖလှယ်ခြင်း၊ မြန်မာမှုပြုခြင်းတို့ ပြုလုပ်ခဲ့ကြရာ ဖရန်စစ်မှ ပရန်သစ်၊ ထို့နောက် ပြန်သစ် နှင့် နောက်ဆုံး ပြင်သစ် ဟု ဖြစ်လာခဲ့တယ်လို့ မှတ်သားဖူးပါတယ်။ ထို့ပြင် ဖြစ်နိုင်ချေ တစ်ခုမှာ မျက်နှာဖြူနိုင်ငံခြားသားများကို အာရှတိုက်သားတို့ ရှေးအခါက ခေါ်ဝေါ်ခဲ့ကြသော  Feringhis ဖရင်းဂစ် ဆိုသည့် စကားလုံးနှင့်လည်း ဆက်စပ်နိုင်နေနိုင်သည်။ ထိုစကားလုံးကို  ကုန်းဘောင်ခေတ် မြန်မာဘုရင်များဘက်မှ ပဲခူး၊ အယုဒ္ဓယ နှင့် မဏိပူရအား တိုက်ခိုက်ရာတွင် ပါဝင်ကူညီပေးခဲ့ပြီး  ဆင်ဖြူရှင်မင်းထံ၌လည်း အမှုထမ်းခဲ့သော ပြင်သစ်လူမျိုး ရေတပ်ဗိုလ် Pierre de Milard ၏ အုတ်ဂူပေါ်တွင် "Captain of the Feringhis" ဟူ၍ တွေ့ရှိခဲ့ရကြောင်း အထောက်အထားများလည်း ရှိသည်။  ဗမာဘာသာစကား၌ "F /f/ " သံရင်းဗျည်း မရှိသည့်အတွက် "F"နှင့် ဆိုင်သော စာလုံးပေါင်းတို့ကို "ဖ" ဖြင့် အနီးစပ်ဆုံး အသံလှယ်ကြရမြဲ ဖြစ်သည်။ (ဥပမာ - "Finland...
Bonjour / bɔ̃ˈʒur /  ကတော့ ပြင်သစ်တွေရဲ့  အသုံးအများဆုံး  နှုတ်ဆက်စကား ပါပဲ။ မြန်မာလိုဆို  မင်္ဂလာပါ ပေါ့လေ။  အဓိပ္ပါယ် အတိအကျကတော့  bon = ကောင်းသော jour = နေ့ ပါ။ နေ့တစ်နေ့ရဲ့ နေရောင်ရှိနေချိန် (အရုဏ်၊ နံနက်၊ နေ့လယ်၊ ညနေခင်း) တွေမှာ လမ်းသွားလမ်းလာ၊ သူငယ်ချင်း၊ မိတ်ဆွေ၊ ဆွေမျိုး၊ လူစိမ်း အကုန်လုံးကို နှုတ်ဆက်တဲ့အခါ ပြောဆိုတဲ့ စကားပါ။ နေဝင်ချိန် (ဆောင်းရာသီဆို ညနေ ၆နာရီလောက် နေဝင်ပြီး အခြားရာသီမှာတော့ ည၈နာရီလောက်မှ နေဝင်ပါတယ်) ရောက်သွားရင်တော့  Bonsoir  / bɔ̃ˈswar /  လို့ ပြောပါတယ်။  bon = ကောင်းသော soir = ညနေခင်း လို့ အဓိပ္ပါယ် ရပါတယ်။ ပြင်သစ်လူမျိုးတွေရဲ့ နှုတ်ခွန်းဆက် ယဉ်ကျေးမှုမှာ  Bonjour/Bonsoir ပြောခြင်းနဲ့အတူ လက်ဆွဲနှုတ်ဆက်ခြင်း  (သို့) ပါးချင်းအပ်ပြီး အနမ်းပေးခြင်း (faire la bise) ယဉ်ကျေးမှုလည်း ရှိပါတယ်။ လက်ဆွဲနှုတ်ဆက်တာကတော့ မိတ်ဆွေသစ်အချို့နဲ့ မိတ်ဖွဲ့ချိန်မှာ ယောကျာ်းအချင်းချင်းကြား (သို့) မိန်းမအချင်းချင်းကြား (သို့) မိန်းမနှင့် ယောကျာ်းကြား ပြုလုပ်ကြပါတယ်။  ပါးချင်းအပ် အနမ်းပေးခြင်း (la bise) ကို ဆွေမျိုး၊ မိ...